«Мен кәсіпкер» жобасы-бизнес үшін жаңа мүмкіндіктер
2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жобаның жүргізіліп келе жатқанына 3 жылдан асты және жоба операторлары, оның ішінде «Атамекен» Ұлттық Кәсіпкерлер Палатасы 2023 жылғы 13 маусымда жобаны іске асырудың аралық қорытындыларын шығару және Қазақстан кәсіпкерлеріне қолжетімді мемлекеттік қолдау шаралары туралы әңгімелеу үшін жиын өткізді.
Ұлттық жобаның экономикалық әсері туралы: «Елдің ЖІӨ – дегі ШОБ үлесі 35% – ке дейін жеткізу» және «995,3 мың жұмыс орнын құру туралы, оның ішінде: тұрақты-335,1 мың, уақытша-660,2 мың жұмыс орны» туралы айта отырып, «Атамекен» ҰКП өкілдіктері арқылы іске асырылатын консультациялық-оқыту бағытының ерекше маңыздылығын атап өткен жөн. Қытай философы Конфуций: «Сіз адамды бір рет тамақтандырғыңыз келеді — оған балық беріңіз. Сіз оны өмір бойы тамақтандырғыңыз келеді — оны балық аулауға үйретіңіз!» - дейді.
Кәсіпкердің «аяғынан тұруы», бизнестің кеңеюі, жаңа жұмыс орындарының құрылуы және бюджетке тұрақты салық түсімдерінің қамтамасыз етілуі үшін кәсібін енді бастағандар ойлағандай, жай ғана бизнес ашып, бастапқы капиталды инвестициялау жеткіліксіз.
Сондықтан ұлттық жоба аясындағы мемлекеттік қолдау шараларына арналған тұсаукесерге «Мен Кәсіпкер» кәсіпкерлік әлеуетін дамыту» атты жаңа құралға көп көңіл бөлінді. Ол туралы «АТАМЕКЕН» ҰКП жұмыспен қамту және шағын және әйелдер кәсіпкерлігін дамыту департаментінің басқарушы директоры Айдана Тоғызбаева егжей-тегжейлі айтып берді.
«3 бағыт: «Мен Кәсіпкер» - бұл «Кәсіпке бағыт» салалық оқыту, «Әйелдер кәсіпкерлігін дамыту орталықтары» және «Бір ауыл – бір өнім» жобасы. «Кәсіпке бағыт» бойынша анықталған қажеттіліктер негізінде кәсіпкерлік әлеуетті арттыру мақсатында шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне салалық (бейіндік) оқыту тегін жүргізіледі.
Қазақстанда ашылған әйелдер кәсіпкерлігін дамыту орталықтары кәсіпкер әйелдер мен кәсіпкерлік бастамасы бар әйелдерге қызметтердің 7 түрін ұсынады: консультациялар; кәсіптік және бизнес-оқытуды ұйымдастыру, сондай-ақ қолөнердің дәстүрлі түрлерін оқыту; тәлімгерлік; қаржыландыруды (краудинвестинг, инвестициялар, гранттар, лизинг) тартуға оқыту; кәсіпкерлікке байланысты халықаралық жобаларға қатысу бойынша ақпараттандыру; бизнес-шолу жүргізу; «Бір ауыл – бір өнім» жобасы шеңберінде отандық өнімді дамыту және әзірлеу жөніндегі қызметтер.
«Бір ауыл – бір өнім» жобасы 2022 жылы пилоттық жоба аясында Қазақстанның 4 облысында: Жамбыл, Батыс Қазақстан, Костанай және Маңғыстау облыстарында іске асырылды. Жобаның басты мақсаты-аудандық және ауылдық деңгейде жергілікті өнімнің бірегей түрлерін жасау. Жоба ауылдық жерлердегі кәсіпкерлерге жергілікті брендтер құруда нақты көмек көрсетеді, сондай-ақ халықаралық және республикалық сауда алаңдарына шығу үшін маркетингтік сүйемелдеуде қолдау көрсетеді.
2023 жылы «Бір ауыл – бір өнім» жобасының географиясы кеңейіп, енді жоба Қазақстанның барлық өңірлерінде ұсынылды, онда жергілікті шикізаттан экологиялық таза өнім: ойыншықтар, сүт өнімдері, жүннен, құлмақтан жасалған бұйымдар және т. б. өндірумен айналысатын ауылдық жерлерден жұмыс істеп жатқан кәсіпкерлерді белсенді анықтау жүргізілуде, сондай-ақ оқыту және консультациялық сүйемелдеу арқылы өнім сапасын арттыруға бағытталған көмек көрсетіледі.
Мемлекеттік қолдау шаралары шағын және орта кәсіпкерлікті дамытуда маңызды құрал болып табылатындығымен келіспеу қиын, оның дамуы орта мерзімді перспективада елдің экономикасын едәуір нығайтып, оны сыртқы факторларға тәуелсіз етіп, жергілікті өндірістің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі рөлін арттыруы тиіс.
